راهنمای خرید و کاربرد ضدیخ بتن
راهنمای خرید و کاربرد ضدیخ بتن
با شروع فصل سرما یک مشکل و چالش ساخت و ساز یخ زدن آب است. آب هم یکی از اجزای اصلی بتن است. پس در فصل سرما بتن ریزی هم با چالش جدی رو به رو میشود. دمای کمتر از 5 درجه سلسیوس برای بتن ریزی هوای سرد محسوب میشود. در کشور ایران از انتهای پاییز تا اواسط زمستان در اکثر کشور هوا سرد میشود. پس بتن ریزی نیاز به ایجاد شرایط خاصی دارد.
بتن ریزی در هوای سرد نیاز به مراقبت دارد. مراقبت از بتن ریخته شده در هوای سرد نیازمند تجهیزات و هزینه زیادی است. استفاده از پتو محافظ و گرم کردن یک مجموعه بتن ریزی کار دشواری است. به همین دلیل در پروژههای کوچک مثل ساختمانسازی از افزودنی بتن برای جلوگیری از یخ زدن بتن استفاده میکنند.
استفاده از ضدیخ بتن برای بتن ریزی در هوای سرد و یخبندان
امروزه برای خرید ضد یخ بتن کافیست تا با استفاده از یک رایانه یا گوشی هوشمند وارد فروشگاه اینترنتی شوید. این کار به شما امکان مقایسه چندین محصول را فقط در چند دقیقه به شما میدهد. این راحتی کار نباید سبب انتخاب اشتباه توسط شما شود.
مزایای ضدیخ بتن
ضدیخ بتن همان زودگیر یا تندگیر بتن است. این محصول با اینکه نقشی در جلوگیری از یخ زدن آب ندارد ولی با این نام در بازار شهرت یافته است. این افزودنی سرعت واکنش هیدراسیون سیمان را زیاد میکند. در واکنش هیدراسیون آب مصرف میشود. وقتی آب با سرعت بیشتری مصرف شود دیگر فرصت یخ زدن نخواهد داشت.
وقتی ضدیخ در مخلوط بتنی اضافه شود، زمان عمل آوری و مراقبت از بتن ریخته شده کاهش خواهد یافت. پس هزینه کاسته شده و سرعت ساخت و ساز زیاد خواهد شد.
ضدیخ مانع یخ زدن و ترکیدن بتن در هوای سرد خواهد شد
ضد یخ بتن سبب کسب مقاومت 5 مگاپاسکالی در زمانی کوتاه خواهد شد. وقتی بتن به این سطح مقاومت برسد دیگر یخ نمیزند. بتن یخ زده مقاومت خود را از دست میدهد. در بتن حباب و هوا وجود دارد که معمولا آب این حفرات را پر میکند. آب تجمیع شده در حفرات با افزایش حجم سبب ترکیدن بتن خواهد شد.
مقدار و روش مصرف ضدیخ بتن
در استاندارد ملی ایران شماره 2930 و استاندارد ASTM C494 مقدار مصرف ضد یخ بیان شده است. در جدول خلاصهای از مقادیر مصرف آورده شده است. ولی قبل از به کار بردن این مقادیر با کارشناسان و متخصصان مشورت فرمایید. 5% ضدیخ در بتن مقدار زیادی بوده و در صورت عدم رعایت نکات فنی امکان بروز مشکل وجود دارد. گیر کردن بتن در پمپ و سفت شدن و عدم امکان تسطیح یکی از این موارد است.
مقدار مصرف ضدیخ بر اساس وزن سیمان |
عیار سیمان بتن مورد نظر کیلوگرم |
دمای پایدار محیط درجه سلسیوس |
2 |
300 |
0 تا 5 |
1.5 |
350 |
|
1 |
400 |
|
2.5 |
300 |
5- تا 0 |
2 |
350 |
|
1.5 |
400 |
|
3.5 |
300 |
10- تا 5- |
3 |
350 |
|
2 |
400 |
|
5 |
300 |
15- تا 10- |
4 |
350 |
|
3 |
400 |
پس هر چه هوا سردتر و مقدار سیمان بتن کمتر باشد از ضدیخ بیشتری استفاده میشود. در مقررات موجود بتن ریزی در دمای کمتر از 15- درجه سلسیوس ممنوع است. در دمای بیش از 5 درجه نیز نیازی به ضدیخ وجود ندارد. چون از دمای 5 درجه سلسیوس به پایین واکنش هیدراسیون کند شده و حتی متوقف میشود. وقتی این واکنش متوقف شود آب بتن بدون استفاده مانده و در معرض یخ زدن است.
مثلا طبق یک طرح اختلاط کلی 8 کیلوگرم ضدیخ بدون کلر برای هر متر مکعب بتن کافی است. یا برای ساخت ملات 3 کیلوگرم ضدیخ کلردار برای 100 کیلوگرم سیمان مناسب است.
در مورد روش مصرف افزودنی ضد یخ بتن باید به نوع آن توجه کرد. نوع پودری فقط و فقط باید برای ملات استفاده شود. چون یون کلر دارد و آرماتور را میخورد. با دقت به ملات اضافه شود تا از اختلاط کامل آن مطمئن شوید.
ضدیخ مایع مخصوص بتن و سازگار با سازه بتن آرمه است. چون این ضدیخ فاقد یون کلر است، افراد بیشتر از این ضدیخ استفاده میکنند. ضدیخ را در مرحله ساخت بتن به مواد اولیه اضافه میکنند. این کار افزودنی را بهتر در بتن مخلوط میکند. روش دیگر مصرف هم افزودن بتن به کامیون حمل بتن در پای کار است. در این حالت باید حدود 4 دقیقه بتن خوب هم زده شود. اضافه کردن زود هنگام ضدیخ به بتن سبب گیرش و سفتی بتن خواهد شد که باید این موضوع را حتما در نظر بگیرید.
کاربرد ضدیخ بتن
کاربرد ضدیخ بتن همان طور که از نامش پیداست برای جلوگیری از یخ زدن بتن است. پیوستگی در حین ساخت یک پروژه از کاربردهای ضدیخ بوده که از طولانی شدن پروژه جلوگیری میکند.
یکی از کاربردهای ضدیخ بتن ریزی در شیب است. چون در شیب بتن به انتهای آن سرازیر میشود باید به سفت شدن آن سرعت بخشید. مثلا در قسمت کف راه پله ضدیخ بتن ریزی را راحت میکند.
با استفاده از ضدیخ میتوان عملیات قالب برداری بتن را زودتر انجام داد. چون مقاومت اولیه بتن با سرعت بیشتری کسب میشود دیگر محدودیت قالب برداری وجود نخواهد داشت.
در برخی از موارد دیگر مثل شاتکریت و پوشش تونل و سایر گودبرداریها به دلیل نیاز به گیرش سریع بتن استفاده از ضدیخ بتن گزینه مناسب و ارزانی است.
نکات مهم در انتخاب و خرید ضدیخ بتن
برای انتخاب ضدیخ بتن باید نوع پروژه بتن ریزی مشخص شود. در صورت وجود فلزات در مجاورت بتن ریزی باید نوع بدون کلر ضدیخ خریداری شود. ولی اگر هدف استفاده در ملات سنگ و کاشی یا حتی دیوارچینی باشد وجود یون کلر مشکلی در پروژه شما ایجاد نخواهد کرد. البته به شرطی که فلزات مثل نبشی کشی در معرض ملات شما قرار نداشته باشند.
یکی دیگر از نکات توجه به ساختار شیمیایی ضدیخ و سپس خرید آن است. ترکیبات نیترات دار و نمکهای مختلف جزو پایه ترکیبات ضدیخ بتن هستند. نمکهای غیرآلی محلول سبب افزایش هیدراسیون تری کلسیم سیلیکات و افزایش مقاومت سه روزه و هفت روزه بتن خواهد شد. شما باید طبق پروژه خود ضدیخ مناسب را بخرید. این کار چون تخصصی بوده نیاز به تجربه و مهارت کافی دارد. به همین دلیل توصیه ما مشاوره با تیم پشتیبانی که شامل مهندسین و کارشناسان است؛ میباشد.
ژل سیلیکا و آمونیوم سیلیکات هم به دلیل افزایش سرعت هیدراسیون نوعی ضدیخ محسوب میشوند.
البته در کنار افزودنی مناسب برخی از کارها نیز از یخ زدن بتن جلوگیری میکند. زدودن یخ و برف روی میلگرد قبل از بتن ریزی کار مهمی است. گرم کردن آب بتن و در صورت امکان مصالح بتن هم یک روش مناسب است.
قیمت ضدیخ بتن
در مورد قیمت ضدیخ بتن مواد تشکیل دهنده آن موثر هستند. ضدیخ پودری چون بر پایه نمک است بسیار ارزان میباشد. قیمت هر ده کیلوگرم از این ضدیخ کلریدی حدود یک دلار است.
در مورد ضدیخ فاقد کلر که بیشتر به صورت مایع تولید میشود؛ وضعیت متفاوت است. قیمت هر کیلوگرم از این مواد کمتر از یک دلار است. یعنی حدودا شش یا هفت برابر یک ضدیخ معمولی گرانتر است.
البته در مورد ضدیخ مایع باید مقدار مواد خشک مفید آن را هم در نظر گرفت. پس در هنگام خرید فقط به قیمت محصول توجه نکنید. کیفیت محصول را بررسی کرده و سپس به انتخاب و خرید بپردازید. برخی از شرکتها نیز محوصلات باکیفیت یکسان و قیمت متفاوت عرضه میکنند. این موضوع سبب افزایش نرخ برندها شده است.