تأثیر تولید فولاد کم‌کربن و هوای سبز و محیط زیست
کسانی که به‌تازگی با دنیای فلزات و ذوب‌آهن آشنا می‌شوند. معمولاً با یک دستور ساخت و توسعه با عنوان فولاد کم‌کربن روبرو خواهند شد. اما واقعاً منظور از آن چیست؟ چرا مدام توسط جوامع مدرن و مؤسسه‌های حمایت از محیط‌زیست اصرار می‌شود که باید از کربنی با درصد پایین‌تر در ساخت فولاد استفاده کرد؟
ابتدا بهتر است توضیحاتی در خصوص کربن ارائه دهیم. این می‌تواند زمینه‌ساز آشنایی با این عنصر مهم و گرانی‌ها در دنیا شود. کربن در بین عناصر شیمیایی یافت شده و در جدول تناوبی با نماد C لاتین شناخته می‌شود.
عدد اتمی آن 6 و عدد جرمی نیز 12 می‌باشد. این عنصر اهمیت زیادی در چرخه تولید دارد و در رده دوم و چهاردهمین گروه از این جدول قرار گرفته است. فراتر از آن عنصر کربن در طبیعت وجود دارد و عنصر آن به شکل‌های گرانیت و الماس نیز یافت می‌شود. کاربرد عنصر کربن آن‌قدر زیاد است که نمی‌توانیم آن را حذف کنیم. اما همواره شرکت‌های ذوب‌آهن، نورد و تولیدکنندگان بزرگ فلز در دنیا سعی می‌کنند باتوجه به حمایت از محیط‌زیست کربن را کم تر استفاده کنند.
از جمله اصلی‌ترین منابع کربن، سنگ آهک دولومیت و کربن‌دی‌اکسید است. لازم به ذکر است که میزان زیادی از کربن در ذخایر معدنی و منابع آلی وجود دارد. در کنار این مسئله زغال‌سنگ، نفت خام و همین‌طور یخ آتشین از جمله اصلی‌ترین و کلیدی‌ترین منابعی هستند که از آن‌ها کربن به دست می‌آید.
برای مطالعه مطالب بیشتر در زمینه آهن می توانید به بلاگ پیوان مراجعه کنید.
تاثیر کربن روی محیط زیست چگونه است؟
ساختار بدنی بسیاری از موجودات زنده را کربن تشکیل می‌دهد. در واقع اگر بخواهیم آن را حذف کنیم. دیگر قادر به زندگی نخواهیم بود. کربن البته کاربردهای اقتصادی زیادی دارد که ما اصلی‌ترین مبحثمان را بر مبنای این موضوع قرار می‌دهیم.
فرم هیدروکربنی آن اصلی‌ترین و مهم‌ترین حالت قابل‌استفاده می‌شود. سوخت‌های فسیلی، گاز متان و نفت خام در واقع مهم‌ترین عناصری هستند که هم از نظر اقتصادی برای انسان اهمیت دارند و هم‌ارزش مادی آن‌ها بسیار بالا است. هر دوی آن‌ها در دنیا مورداستفاده قرار می‌گیرند.
وضعیت زمین در طول چند سال اخیر بخصوص 2015 میلادی به بعد به‌هیچ‌عنوان خوب نیست. کارخانجات صنعتی و بخصوص شرکت‌های فعال در حوزه تولید فلزات، مقاطع و آهن‌آلات بیشترین تاثیر را روی این روند دارند.
در این وضعیت اگر حد مجاز گاز متان از رقمی بالاتر رفته و همچنان کربن در فلزات در مقادیر بالا مورد استفاده قرار گیرد. اوضاع از این هم بدتر می‌شود. اما دی‌اکسیدکربن یک خطر اساسی است. چیزی که چندی پیش رهبران 147 کشور جهان در مورد آن در کشور فرانسه گرد هم آمدند و در این مورد به یک توافق کلی رسیدند. آن‌ها قول دادند تا اجازه ندهند که دمای زمین از این بالاتر برود. البته کشور ایران نیز در این گردهمایی حضور داشت.
نقش ایران در حفظ محیط‌زیست و توسعه فولاد کم‌کربن
چرا به ایران اشاره می‌کنیم؟ خوب مشخص است. ایران یکی از 8 کشور اول تولید کننده گازهای گلخانه‌ای مضر در دنیا است. قطعاً از چنین کشوری با این حجم تولید فلزات، آهن‌آلات و نورد انتظار می‌رود که برای این مشکلات اندیشیده‌ها و راهکارهای خوبی را ارائه دهد.
ضمن این که منابع طبیعی ایران بسیار زیاد است. موضوع تأثیر تولید فولاد کم‌کربن و هوای سبز و محیط‌زیست مبحثی طولانی است. اما مصرف کم تر کربن به زبانی ساده، می‌تواند سبب حفظ منابع طبیعی و صد البته کم تر گرم‌شدن کره زمین شود.
ضمن این که بیشترین تأثیر این گرما متوجه کشور ایران خواهد بود. به‌طورکلی بافت ایران از نظر آب‌وهوایی گرم و خشک است. این موضوع را حادتر می‌کند.
اقتصاد کم‌کربن در واقع به‌عنوان یکی از مهم‌ترین فاکتورهای برنامه ششم توسعه لقب گرفت. اما چطور؟ سال‌هاست که انسان در استفاده از سوخت‌های فسیلی روندی غیرقابل کنترل را پیش گرفته است. اهمیتی ندارد که سیستم و چرخه محیط زیست چگونه است؟ در کشورهای در حال پیشرفت صرفاً استفاده از منابع زیرزمینی، نفت خام و کربن تصمیم نهایی است. اقتصاد کم‌کربن در واقع روشی برای کم کردن تهدیداتی است که متوجه اتمسفر زمین خواهد بود.
منظور از اقتصاد کم‌کربن چیست؟
همان‌طور که انتظار می‌رود منظور از تولید فولاد کم‌کربن، استفاده از درصد 0.05 تا 0.25 درصد وزن کل فلز است. درصورتی‌که این رقم در موادی که با کربن بالاتر تولید می‌کند به 0.30 تا 2.0 درصد از کل وزن می‌رسد. این مسئله باعث می‌شود که میزان مصرف انرژی و تولید مونوکسید کربن برای ساخت فلزات بیش‌ازپیش شود.
خوب قطعاً می‌توانید حدس بزنید که چه مضرات و آسیب‌هایی متوجه محیط‌زیست شده و شرایط زندگی جانداران و تنفس موجودات زنده تا چه حد سخت می‌شود.
مثال بارز این عدم کنترل استان تهران و آلودگی‌های شدید آن و معرفی شدن به‌عنوان یکی از سه شهر آلوده جهان است. در واقع فولاد کم‌کربن یک نوع آلیاژی نیست. در این روش تولید از مقادیر عناصر دیگر استفاده نمی‌شود. مثلاً کروم، مولیبدن و ... در این فلز یافت نمی‌شوند.
اما در مقابل فولاد کم‌کربن مزایای خاص خود را دارد و باید از تولید آن حمایت شود. در نهایت شاید فقط نیاز باشد که شرکت‌ها روش ساخت و تولید فلزات خود را ارتقاء داده و کمی در زمینه توسعه میادین تولید هزینه کنند. اما این هزینه در نهایت می‌تواند موجب کاهش ضررهای مالی و صرفه اقتصادی بیشتر برای آن‌ها شود.
ویژگی‌های مثبت فولاد کم‌کربن
از فولاد کم‌کربن در ساخت انواع میلگرد، خاموت، تیرآهن، نبشی و ناودانی استفاده می‌شود. عموماً بهترین حالت شکل‌پذیری را دارند و به‌راحتی می‌توان از آن برای جوشکاری و یا تغییرات این‌چنینی استفاده کرد.
در مقابل غیر قابل سخت‌کاری بوده و مقاومت کششی پایین‌تری نسبت به فولادهایی با کربن بالاتر دارد. این میزان استفاده موجب می‌شود که فلز خاصیت آهن‌ربایی داشته باشد. حضور مقداری کم تر از کربن در نهایت سبب می‌شود که هزینه ساخت آن پایین‌تر و ارزان‌تر از سایر مواد مانند فولاد با کربن بالا باشد.
از فولاد کم‌کربن در ساخت انواع مقاطع و پروفیل‌های ساختمانی، بدنه خودروها و قطعات جانبی، سیم و فنس، پیچ‌ومهره و مبلمان استفاده می‌شود. یکی از مهم‌ترین استفاده‌ها از فولاد کم‌کربن در دنیا ساخت انواع تابلوها و علائم ترافیکی و جاده‌ای است.
در دنیای امروز ضرر و زیان‌های مالی شرکت‌ها و تجارت‌ها به‌صورت لحظه‌ای بررسی و در دسترس عموم قرار خواهد گرفت. ایران در این وضعیت رتبه 94 از بین 119 کشور در تولید فولاد کم کربن را دارد.
اگر بخواهیم به‌عنوان جمع‌بندی توضیح دهیم. باید عرض کنیم که فولاد کم‌کربن موجب بهبود شرایط دمایی زمین و تولی کم تر گازهای گلخانه‌ای می‌شود.
نتیجه‌گیری نهایی
استفاده از کربن موجب بالا رفتن سطح تولید و انتشار گازهای گلخانه‌ای می‌شود. به‌طورکلی دستگاه‌ها و ابزارهایی که اقدام به تولید فلز با کربن بالا می‌کنند. معمولاً جز خطرناک‌ترین سیستم‌های انتشار آلاینده‌های زیست‌محیطی هستند و محیط‌زیست یک کشور را به‌شدت تحت تأثیر قرار می‌دهند. ضمن این که برای تولید فلزات از سوخت‌های فسیلی استفاده می‌شود.
درصورتی‌که میزان استفاده از کربن کاهش یابد. امکان کنترل حرارت و کاهش آن وجود دارد. حتی برای تولید این‌گونه از فولاد می‌توان از روش‌های جایگزین و نیروی پاک استفاده کرد. منبع اصلی تولید گاز دی‌اکسیدکربن، سوخت فسیلی نظیر نفت و گاز است. با این تفاسیر اگر استفاده از سوخت فسیلی کاهش یابد. مسئله کاهش کربن در فلزات نیز بهتر احساس می‌شود.
برای مشاهده محصولات فولادی می توانید به سایت پیوان مراجعه کنید
