اختلال تلفظ حرف حرف ش برای کودکان و بزرگسالان
آموزش تلفظ صحیح حرف ش وس ممکن است در ابتدا کمی مشکل به نظر برسد. اما، این نوشته به شما نشان خواهد داد که تلفظ آن چندان سخت نیست و درمانی قطعی دارد.
مشکل تلفظ ش در کودکان سنین زیر ۴ سال عادی است و نباید نگران باشید، در اکثر مواقع بعد از ۴ سالگی خود به خود حل میشود.
هر چه قدر سن فرد بالاتر باشد آموزش و یادگیری تلفظ حرف ش مشکل تر خواهد بود. در هر صورت حتی اگر شما نتوانستید از طریق راهکارهای زیر تلفظ ش را یاد بگیرید با مراجعه به آسیب شناس گفتار و زبان (گفتار درمانگر) توانایی تولید حرف ش را در تمامی موقعیت ها بشکل صحیح بدست خواهید آورد.
در چه سنی کودک باید حرف “ش” را بدرستی تلفظ کند؟
کودکان طبیعی حداکثر تا ۴ سالگی باید واج “ش” را بدرستی تلفظ کند. در غیر این صورت با مراجعه به متخصص گفتار درمانی کودکان قطعا نتیجه خواهید گرفت!
آیا در بزرگسالان درمان نتیجه بخش خواهد بود؟
قطعا بله، هرچه سن فرد بیشتر شود احتمال درمان خود به خودی کمتر خواهد بود و طول درمان بیشتر خواهد بود ولی با این وجود درمان قطعی است.
راهکارهای درمانی تلفظ صحیح حرف ش چیست؟
- مراجعه به گفتار درمانی
- نرم افزار های آموزشی
- تمرین در خانه
هر کدام از این راهکارها را ادامه بررسی می کنیم.
1- نقش گفتاردرمانی در آموزش تلفظ ش
آسیب شناسان گفتار و زبان ( گفتار درمانگران )، تنها متخصصانی هستند که برای ارزیابی و درمان اختلالات گفتار و زبان آموزش های دانشگاهی دیده اند. آموزش تلفظ حروف بخشی از کار آنها است.
پس ار ارزیابی های فرد ( معاینه های دهانی و تست تلفظ. .)، براساس مشکل او از طریق تکنیک های مختلفی، تلفظ حرف ش را هم به تنهایی و هم در جمله و گفتار محاوره به او یاد خواهند داد. تعداد جلسات گفتار درمانی برای آموزش تصحیح تلفظ حرف ش براساس سن و میزان مشکل متفاوت است. با این حال تعداد جلسات در صورت نداشتن مشکلات ساختاری دهان بین ۴ تا ۸ جلسه متغییر خواهد بود.
کلینیک گفتار درمانی رسا با کادری مجرب با آدرس اینترنتی RehabHouse.ir آماده مشاوره رایگان به شماست همین الان باهامون تماس بگیرین! قطعا کمکتان خواهیم کرد!
2-نرم افزار های آموزش تلفظ درست
امروزه برخی از نرم افزار ها بدین منظور طراحی شده وبرای کودکان و بزرگسالانی که مشکلات تلفظ دارند و همزمان از جلسات گفتار درمانی استفاده می کنند مفید خواهد بود. این نرم افزار ها بر روی کامپیوتر یا لب تاپ یا گوشی موبایل نصب می شوند. و بهتر است در این نرم افزار آموزش ویدیویی تلفظ تمامی حروف فارسی، در سطح صدا، هجا و کلمه وجود داشته باشد.
۳- آموزش تلفظ ش کودکان با تمرین در خانه
این آموزشها احتمالا برای کودکان ( بدون مشکلات ساختاری ) زیر ۵ سال نتیجه بخش خواهد بود.
اگر فرزند شما می تواند صدای “س” یا صدای “ای” بخوبی بگوید، راهکارهای زیر کمک کننده خواهد بود.
- ش از س
در حالیکه کودکتان صدای “س” را می گوید از اون بخواهد که لب هایش را کمی جمع تر و زبانش را کمی به عقب تر ببرد تا زمانیکه صدای “ش” بشنوید.
- ش از ای
از کودکتان بخواهید که صدای “ای” را بکشد و در حالیکه صدای این را می کشد از او بخواهید همین کار را به آرامی و بدون صدا انجام بدهد ( بی صدا “ای” را بکشد ) احتمالا در این حالت زبان و لب ها در موقعیت تلفظ صحیح “ش” قرار می گیرند.
پس از یادگیری صدای “ش” به تنهایی می بایست آموزش تلفظ آنها را در هجا و کلمات کار کنید. در نرم افزار تولید بیان تمریناتی مناسب برای این مراحل چه بصورت ویدیویی و چه صوتی در نظر گرفته شده است.
تمرینات تلفظ حرف ش و س در بزرگسالان
حالت زبان در هنگام تلفظ صحیح حروف سین وشین
در بیشتر مردم هنگام تلفظ صحیح حروف سین و شین، زبان پشت دندانهای پایینی قرار میگیرد، به این ترتیب که شما باید نوک زبانتان را به ردیف پایین دندانها ببرید، و سعی کنید دندانهای جلویی ردیف پایین را با زبان احساس کنید، حالا نفس خود را بیرون بدهید و ببنید حروف سین و شین تولید می شوند، هر چه نوک زبان را بیشتر به سمت پایین یا کف دهان ببرید به سمت حرف شین پیش می روید، برای تلفظ صحیح حرف سین هم زبان را زیاد پایین نبرید، توصیه می کنم عجله نداشته باشید.
و در طول یکماه تمرین بهترین حالات تلفظ صحیح حروف سین و شین را پیدا کنید!
روش تلفظ صحیح حروف سین و شین
اگر حرف سین را به صورت سوت ادا می کنید و یا حرف شین را زیاد می کشید یعنی نیاز به اصلاح بیان دارید،
موارد دیگری هم می توان برشمرد مثل برخورد زبان به دندانهای بالایی هنگام ادا کردن حرف سین یا شین،
برخورد کف زبان به انتهای سقف دهان هنگام ادا کردن حروف سین و شین،
همینطور غنچه شدن غیر عادی لبها و دهان هنگام ادا کردن هم منجر به ادای غیر عادی حروف سین و شین می شود،
بهتر است با ضبط کرده صدایتان به این تشخیص دست پیدا کنید، حالا که متوجه ایراد کار شدید باید یک الگوی صحیح از ادا کردن را مشخص کنید.
روش اصلاحی برای تلفظ صحیح حروف سین و شین
یک شخص که به نظر شما الگوی مناسبی برای بیان است را در نظر بگیرید، می توان یکی از اطرافیان، بازیگران، مجری رادیو یا تلویزیون و یا یک سخنران باشد، فقط دو شرط را لحاظ کنید:
- اول: فرد مورد نظر حرف زدن بخشی از کار حرفه ایش باشد.
- دوم : حرف سین و شین را به شکل بسییار عادی و بدون جلب توجه ادا کند.
البته بهتر است الگو همجنس باشد یعنی الگوی آقای میانسال برای مردان و الگوی خانم میانسال برای خانمها باشد.
در مرحله بعد بخشی از صدای ضبط شده او را گوش کنید، حالا در نحوه ادا کردن سین و شین او دقت کنید، بعد خودتان همان جمله ها را دوباره خوانی کنید و صدایتان را ضبط کنید.
حالا به صدای خودنان گوش کنید و تفاوتها بین صدای خود و شخص الگو را پیدا کنید، لطفاً سعی در تقلید صدا نداشته باشید و فقط متوجه تفاوت ادا کردن حروف شوید.
حالا به مرحله ای رسیده ایم که باید از نحوه گفتن الگو در بیان حروف سین و شین تقلید کنید، این کار نیاز به گوش کردن چند باره دارد، برای اینکه متوجه شوید چقدر پیشرفت داشته اید حتما صدای خود را ضبط کنید.
مشکلات سر اصلاح تلفظ حروف سین و شین
اولین مشکل ضبط نکردن صداست، پس برای پیشرفت حتما باید صدای خود را ضبط کنید!
دومین مشکل مسخره شدن توسط اطرافیان هنگام تمرین است که سعی کنید با آن کنار بیایید، اگر از خنیدین دیگران ناراحت نمی شوید که خیلی خوب است اما اگر ناراحت می شوید خیلی آرام و منطقی بیان کنید،به هر حال دست انداختن دیگران و مسخره شدن نباید شما را از تمرین دور کند،
سومین مشکل قطع کردن تمرینات است که ممکن است شما فکر کنید با یک یا دو بار تمرین مسئله تمام است، این هم اشتباه است، تمرین باید به صورت مستمر و طولانی مدت ادامه پیدا کند و حداقل باید یکماه هر روز تمرین کنید،
زمان لازم برای هر دفعه تمرین نیم ساعت مناسب است.
سخن آخر
اگر شما یا فرزندتان قادر به تلفظ حرف ش نیستید و یا می توانید آن را بیان کنید اما بصورت نوک زبانی و یا خراب تولید می کنید. در هر حالت بهترین راه درمان قطعی شما مراجعه به گفتار درمانی است. پیشنهاد می کنیم از طریق کلینیک گفتار درمانی رسا به یک گفتاردرمانگر مراجعه کنید.
