سنگ بزرگ سد راه مذاکرات| مذاکرات به نتیجه می رسد؟

آنچنان‌که به نظر می‌رسد برای احیای برجام تنها چند گام، آن‌هم در مرحله تصمیم‌گیری نهایی باقی مانده است. ظاهرا طرفین به این نتیجه رسیده‌‌اند که برای برداشتن این گام‌ها دیگر نیازی به مذاکره نیست و صرفا باید تصمیم سیاسی در پایتخت‌ها اتخاذ شود.مذاکرات هسته‌ای برای احیای برجام میان ایران و غرب مدتی است که در سکوت فرو رفته است. جلسات مذاکرت دیپلماتیک در وین دیگر برگزار نمی‌شود و طرفین بیشتر به رد و بدل کردن پیام میان خود مشغول هستند.

ظاهرا یکی از موارد اختلافی که سد راه اجرای برجام است، برخی تحریم‌های ضدایرانی است که امریکایی‌ها تمایلی به برداشتن آنها دارند. یکی از این تحریم‌ها، تحریم سپاه پاسداران است که بعد از خروج امریکا از برجام، از سوی دولت دونالد ترامپ اعمال شد. چندی پیش نیز یکی از رسانه‌های فارسی‌زبان خارجی مدعی شده بود که امریکا اعلام کرده تنها در صورتی سپاه پاسداران را از فهرست تحریم‌های خود خارج می‌کند که ایران پیگیری عملیاتی در خصوص ترور سردار قاسم سلیمانی را متوقف کند. هرچند مقامات رسمی کشور هنوز واکنشی به این ادعا نشان نداده‌اند اما روز گذشته، حجت‌الاسلام منتظری، دادستان کل کشور در سخنانی با اشاره به پرونده شهید سلیمانی صراحتا اعلام کرد «ایران پرونده را تا به سرانجام رسیدن آن، حتی اگر سال‌ها زمان ببرد آن را رها نکرده و به نتیجه خواهد رساند تا عاملان ترور به سزای اعمال خود برسند.» منتظری تصریح کرد: «رسیدگی به پرونده ترور این شهید بزرگوار امری است چند وجهی. هم دولت عراق، هم دولت ایران و هم دولت استکبار در آن موثر هستند. خوشبختانه دولت عراق در زمینه رسیدگی به این پرونده قدم‌هایی برداشته است اما پیشرفت در آن در حد انتظار ما نیست. البته با اطمینان عرض می‌کنم که ما رسیدگی و به سرانجام رسیدن این پرونده را رها نخواهیم کرد و حتی اگر سال‌ها زمان ببرد آن را به نتیجه خواهیم رساند تا عاملان ترور شهید عزیزمان به سزای اعمال خود برسند؛ لذا چون این پرونده ابعاد بین‌المللی دارد روند رسیدگی به آن زمانبر است.»

در میانه سکوت تحرکات دیپلماتیک در وین در خصوص مساله احیای برجام، سفر انریکه مورا، هماهنگ‌کننده هیات دیپلماتیک اتحادیه اروپا در مذاکرات وین، به ایران پیام‌های خاص خود را داشت. چه اینکه مورا بلافاصله پس از سفر به ایران به واشنگتن سفر کرد. سفر مورا به واشنگتن این گمانه‌زنی را تقویت کرد که مورا حامل‌ پیام‌هایی بین ایران و امریکا بوده است و تلاش می‌کند تا اختلافات باقی‌مانده میان دو کشور را در خصوص احیای برجام حل کند. چه اینکه مورا یک روز قبل از سفر به ایران در حساب توییتر خود نوشته بود: «فردا برای دیدار با علی باقری کنی به تهران سفر می‌کنم. برای بستن شکاف‌های باقی‌مانده در مذاکرات وین در راستای احیای برجام تلاش خواهیم کرد. ما باید این مذاکرات را به نتیجه برسانیم.»

آنچه از سخنان برخی از نمایندگان مجلس و اعضای کمیسیون سیاست خارجی مجلس می‌توان دریافت، احتمالا این است که ایران بر مواضع خود در خصوص برداشته شدن برخی از تحریم‌ها، به خصوص تحریم سپاه پاسداران، اصرار دارد. مهدی سعادتی بیشه‌سری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفت‌وگویی با خبرگزاری خانه ملت اعلام کرده که «جمهوری اسلامی ایران بارها اعلام کرده گفت‌وگوهای هسته‌ای دارای چارچوب مشخصی است که باید رعایت شود و متعاقبا بدون رفع تحریم‌ها، پیش‌بینی ضمانت در عدم اعمال تحریم جدید و راستی‌آزمایی نمی‌توان به نتیجه مطلوب دست یافت. بدون شک افکار عمومی دنیا به خوبی می‌داند ایران به تعهداتش در برجام عمل کرده و این روزها اروپایی‌ها و امریکایی‌ها هستند که باید تصمیم سخت اتخاذ کنند تا برجام احیا شود.

در این میان وزارت خزانه‌داری امریکا تحریم‌هایی جدید علیه ایران اعمال کرده است. وزارت خزانه‌داری امریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد دلیل اعمال این تحریم‌ها ارتباط چند شخص و چند شرکت با سپاه پاسداران است که در لیست تحریم‌های امریکا قرار دارد. به نظر می‌رسد که این اقدام امریکا در شرایط کنونی، پیامی برای ایران باشد مبنی بر اینکه امریکا نیز بر سر موضع خود ایستاده است.

 شهریار حیدری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در واکنش به این تحریم‌ها اعلام کرد که «این تحریم‌های جدید نشان بیانگر عدم اعتقاد امریکا به مذاکره و گفت‌وگو است. حیدری در خصوص موضع ایران درباره لزوم لغو تحریم‌های سپاه پاسداران نیز گفت: «در روند مذاکرات، لغو تمامی تحریم‌ها خصوصا خروج سپاه پاسداران از لیست تحریم‌ها مورد نظر قرار دارد بنابراین تحریم‌های جدید وزارت خزانه‌داری امریکا به نوعی تکرار سیاست‌های گذشته این کشور است.»